Archives
Birlikteliklerim vardı en samimiyetine güvenilesi cinsten. İki yanımda da hüzün olsa bir merhamet elimden tutardı en aykırı terkedişlerimde bile. Ben hiç uzaklaşmadım meçhul dipsiz diyarlardan. Hep onlar benden gitmek istediler. Bu terk isteklerinin şafağında hep elimi tutardı o sıcacık merhamet. Giderken şarkısını dinlerdim. Koskoca boşluk ve upuzun bir yol... O yolu takip eder ve işte o şarkıyı söylerdim, bezen ben söylerdim bazen ondan dinlerdim. Şarkının sözlerini hiç bir zaman ezbere bilemedik ikimiz de ki gerek de yoktu zaten. Yürüdüm hiç durmadan, zaten sözler de demiyor muydu : "Rüzgar bizi sürükleyecek..." Nasıl bir rüzgardı ki bu? Şu anda penceremde fısıldayan rüzgar gibi olmasa gerek. Şiddetli, olabildiğince şiddetliydi galiba.. Beklemek o rüzgarı -geleceğini bildikten sonra- çok güzel bir duygu idi. Anlar anları kovaladı bu bekleyişin içerisinde ki tabi, gidip gelmeli bir bekleyişti bu. Bana verilmiş bir yoldan başka bir şey yoktu elimde, sadece yürüdüm. Bir uçtan diğer uca... Gittim, geldim. Kaybetmekten korktum elimde olanı da, bu süregelişlerin içerisinde. Hep yanımda olanı kaybetmekten... Bir tek o söylüyordu bana ezbere bilmediğimiz şarkımızı. Onu da kaybedersem, sadece kendimi dinlemek zorunda kalacaktım. O hep benle kalmalıydı. Çok bencilce düşünüyor insan böylesine çaresiz kaldığında aslında. Ama olmuyordu, o kalmalıydı benimle, o gitmemeliydi.
Bir sabah zuhurunda, yine güneşli bir boşlukta yürüyüş günümle birlikte zamanı tekrar etmeye başladım. İçimdeki hissin sözleri çok farklıydı bugün. Diyordu ki : "Bugün farklı, bugün gökyüzü pamuklarla kaplanacak." Ve işte hissiyatımın sözleri doğruyu söylüyordu. O hep beklediğim şiddetli, olabildiğince şiddetli rüzgar esmeye başladı. Biz önde ilerledik o arkada esti, gürledi. Binmiştik kayboluşun sandalına. Ama hani o hep korktuğum vardı ya, yalnız şarkımı söylemek... O esen sert rüzgarla beni terkedip gitti öteki ben. Sözlerini de yanında götürdü. Bir tek melodisi var bende, fakat hiç içimden gelmiyor melodisini mırıldanmak. Bıraktım şarkı söyleme işini şu anda fısıltısıyla cümleler kurmaya çalışan penceremdeki rüzgarıma.
Yine gözyaşı gördüğüm süregelişlerin içinde kaybolan
Hem sessiz hem bir o kadar da çığlık çığlığa
Baktınız mı gökyüzüne bu zamanlarda hiç
Görüp görebileceğinizin mavi ile beyazda buluşmuş hüznün olduğunu biliyor musunuz
Gün gibi aşikar çekip gitmeler, çok uzaklara, sessizce
Hadi ama, hadi git artık demesi yok mu
Damarlarındaki direniş neden, niye ve kime bu isyanlar
Git denildi mi neden haykırırsın, duyulmasa da hiçbir yerden?
Bu hüzünlü yok oluşun bir anlamı olmalı demiyor muyduk hep
Ağladık mı bir yerlerde göz yaşı olsun, damlasın hüzünlü bedenlere
Demiyor muyduk bunu hep, istemedik mi böyle olmasını
Yok, yok galiba bilmeden yaşadık yaşananları, değerlendiremeden bitirdik ömrün her ilkbaharını
Seni sözlerde bulmak çok güzel, olmadığında cümlelerle seni anlamlandırmak
Bu hayasızlık içinde, çaresiz cümlelerden kaçınmak ne güzel
Bilmediklerimi seninle paylaşabilmek
Bu hayatı anlamlandırmak için yaşamak seninle, ne güzel..
Yaşasın..
Tiyatro tüm canlılığı ile yaşama tanıklığının kattığı heyecan ve gerçeklik sayesinde insanların gönlünü uzun yıllar öncesinde çalmış ve hala da bu hırsızlığına devam etmektedir. Bunu yaparken bazen bir yazarın dünyasının aşk hikayesi olmuş, bazen tanıklık ettiği zamanın yaşanmışlığını anlatmış genç çağlara ve bazen de dönemin eksikliklerini ve yanlışlarını gerek kişisel gerekse de yönetimsel açıdan eleştiren bir araç olmuştur tiyatro. Çok sevilmesi ve gönüllerde canlı duyguların oluşmasının arkasında tiyatronun yüz yüze, çok yakınında cereyan etmesi olmuştur. Oyuncunun büründüğü o canlı kişilik, duyguları ve hezeyanı ile seyircisinin de kendisi gibi hissetmesine, oyunun devamı sırasında adeta bir oyun olmaktan çıkarak, izleyeninin de o anı yaşamasına olanak sağlamıştır.
Tiyatro zaman içerisinde teknolojinin de gelişmesi ile birlikte bazı başka alanların da ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır. Bunlardan en önemlisi günümüzde de popüler bir hal almış olan sinemadır. Sinemanın başlangıcı da çok yeni bir zaman diliminde olmamış olsa bile tiyatro gibi köklü ve varlıklı bir eser yanında son derece genç ve eksik kalabilmektedir. Şöyle ki tiyatro bahsettiğimiz gibi canlı unsurları barından bir sanat dalıdır ve izleyenini de kendi dünyasına çekebilme yeteneğine sahip bir sanattır. Fakat sinemanın günümüz koşullarında daha da gelişimi sonrasında, yapım teknikleri dolayısıyla az olan canlılığını ve gerçekliğini giderek daha dijital ve gerçeküstü olaylara terk etmesi söz konusudur. Yaşadığımız günün getirdikleri tembelliklerimizin de artışına ve emeğin yerini kolay yapımlara bırakmasına yol açmaktadır. Sinema da bu kolaylık ve tembelliklerden nasibini almaktadır.
Sinemanın günümüzde hala bir sanat dalı olup olmadığı tartışılır bir durumdadır. Aslında bir sanat dalı demek belki eski yapımlarda söz konusu olabilir, fakat bu gelişmişliğin sinema üzerindeki gerçeküstü ve tembel etkisi zamanla görebileceğimiz o sanat tarafını da silmektedir. Zaten yeni ve özgün konu barındıran filmlerin yapılması da giderek azalmaktadır. Sinemanın gerçek hayattan beslenebilirliği de, beklentilerin artışının ışığında azalma göstermiştir. Fakat tiyatro böyle değildir. Yaşananlar, hissiyatlar, düşünceler insanlık tarihine yakın zaman eşdeğerinde bu sanat dalının da yaşamasına olanak sağlamıştır. Tiyatro gerçek hayattan tam anlamıyla beslenebilen bir sanat dalıdır. Bazen konu belki çok klasik olabilir; aşk olabilir, ayrılıklar olabilir, hüznün getirisi ile yapılan bir şeyler olabilir. Fakat bu klasik konuların dahi tiyatroda ilgi görmesi sırf tiyatro olarak sunulmasından ileri gelebilmektedir de.
Tüm canlılığı ve izleyenini çekim alanına alarak sunduğu eserleri ile tiyatro, her zaman vazgeçilmezim olmuştur ve dünyamı da bu benzersiz yönüyle aydınlatmaya devam edecektir. Bir musiki, bir senfoni edasında ruhuma seslenmeyi, melodilerini kulağımda tüm canlılığıyla fısıldamayı sürdürecektir. İnsan var olduğu sürece insanın gerçeğini yansıtan bu sanat da tüm özgünlüğü ile var olmaya, yaşadığımızı hissettirmeye devam edecektir.
Bir bilim olarak psikoloji zihinlerin en derinlerine girer ve gerek yaşanan durumlar sonrası ortaya çıkan ve gerekse de yaratılışından ileri gelen karakter yapısının aydınlatılmasında en önemli araçtır. Yüzyıllar boyunca inanılmış bir gerçektir karakter yapısının kişinin gelişimiyle alakalı bir durum olduğu. Fakat uzun yıllar öncesinde tesadüfi durum sonrasında ortaya çıkan durumla birlikte kişinin karakterinin oluşmasında DNA sı dolayısıyla beyindeki bir bölgenin etkili olduğu kanısına varılmıştır. 1848 yılında bir kaza sonucu beyninin bir bölgesine zarar vermek suretiyle kafatasının bir bölgesinden girip diğer bir tarafından çıkan demir parçası ile yaralanan demiryolu işçisi Pheneas Gage, uzun bir zaman sonrasında önceki yaşamına aykırı bir şekilde çok garip durumlar sergilemiş ve onu tedavi eden doktoru John Harlow bu duruma beynindeki hasarın neden olabileceğini düşünerek araştırmalarına başlamıştır. İlk başlarda düşüncesi ve çalışmaları kabul görmemesine rağmen devam etmiş ve sonrasında onu takiben gelen bilim adamları beynin bir bölgesinin karakterin oluşmasında etkili olduğu kanısına varmışlardır. Bu da göstermektedir ki kişilik sadece yaşananlar ile değil yaratılıştan kaynaklı olarak da oluşan bir yapıdır. Tüm bunların ışığında aşkın psikolojisine indiğimiz zaman bazı insanların aşk konusunu ve hissiyatını çok daha farklı gördükleri ve yaşadıkları kanısına sahip olabilmekteyiz.
Erkeklerde görülen aşk anlayışı genelde sahipleme duygusunu ve cinselliği ön plana çıkarabilmektedir. Fakat kadınlardaki psikolojik yapı ise daha çok bağlılık ve geleceğe dönük planların oluşmasında etkili bir aşk anlayışıdır. Bunlar genel ayrımlardır. Cinsiyetlerin kendi içindeki yapı farklılıklarına indiğimiz zaman erkeklerin bir kısmı hızlı bir kimyasal süreçten geçerken bir kısmı da gerek yaşanmışlıklardan kaynaklı gerekse de beyin yapısının etkisi ile daha uzun süreli aşk psikolojisine sahiptirler. Bazısı aşkın cinsel dürtülerini sahiplenirken bazısı da sevgiye dönüşebilecek bir durumun söz konusu olacağını düşünsel yapılarında barındırmaktadırlar. Bu durumlar kadınlarda da hemen hemen paralel olmasına rağmen yine de bazı noktalarda keskin ayrılıklar görebilmekteyiz. Yaşanan ortam ve ahlaki bazı değer yargıları bu düşüncelerin eğilimsel gelişiminde en etkili olanlarındandır. Kadınlar aşkı bir bağlanma aracı olarak görmektedirler. Sevgiye giden yol ve sonrasındaki ilişkinin gidişatının en etkili başlangıç aracı kadınlara göre aşktır. Kısa süreli durumlardan münezzeh bir anlayış ile donatmışlardır yaşamları ile gelişen karakter yapılarını.
Erkeklerde görülen aşk anlayışı genelde sahipleme duygusunu ve cinselliği ön plana çıkarabilmektedir. Fakat kadınlardaki psikolojik yapı ise daha çok bağlılık ve geleceğe dönük planların oluşmasında etkili bir aşk anlayışıdır. Bunlar genel ayrımlardır. Cinsiyetlerin kendi içindeki yapı farklılıklarına indiğimiz zaman erkeklerin bir kısmı hızlı bir kimyasal süreçten geçerken bir kısmı da gerek yaşanmışlıklardan kaynaklı gerekse de beyin yapısının etkisi ile daha uzun süreli aşk psikolojisine sahiptirler. Bazısı aşkın cinsel dürtülerini sahiplenirken bazısı da sevgiye dönüşebilecek bir durumun söz konusu olacağını düşünsel yapılarında barındırmaktadırlar. Bu durumlar kadınlarda da hemen hemen paralel olmasına rağmen yine de bazı noktalarda keskin ayrılıklar görebilmekteyiz. Yaşanan ortam ve ahlaki bazı değer yargıları bu düşüncelerin eğilimsel gelişiminde en etkili olanlarındandır. Kadınlar aşkı bir bağlanma aracı olarak görmektedirler. Sevgiye giden yol ve sonrasındaki ilişkinin gidişatının en etkili başlangıç aracı kadınlara göre aşktır. Kısa süreli durumlardan münezzeh bir anlayış ile donatmışlardır yaşamları ile gelişen karakter yapılarını.
Asıl olan yine beynin uyartıları sonrası ortaya çıkan kimyasalların rolüdür. Dopamin, serotonin, endorfin ve epinefrin gibi hormonlar çoğu zaman etkilidir. Sonrasında ise oksitosin, vazopressin hormonları ortama ağırlıklarını koymaktadırlar. Ama dediğimiz gibi yine olayda en etkili olan biyolojik yapı beyindir.
İnsanlık tarihinin başlangıcından beri yaratılanı meşgul eden bir konu olan maddi aşk, tabi ki insanlığın tarihinin sonuna kadar da devam edecek ve kimi zaman bir cinayetin nedeni olacak kimi zaman en büyük kavgaların başlangıcı olacak ve bazen de insanların gözlerinin bağlanmasının temel nedeni olacak. Bazen devamında sevgiye dönüşecek zihinlerde bazen ise hiç bitmeyeceğini zannederek bağlılığın, kopamamanın kimyasal silahı olacak. Ama şu da açık ki her zaman birlikteliklerin en temel ve en etkili aracı olacaktır aşk. Ve defalarca zarar görülmesine rağmen tekrar ve tekrar yaşanılmasının isteneceği bir hissiyata sahiplik edecek.
Sadece notalar değildi beynimden dökülen, sadece sessiz bir bekleyişin hüzünleri ile yoğrulan beynin yanlış cevaplanmış soruları değildi. Değildi bir köle, bir bekleyişin muzdaribi değildi bu ruh. Aynı zamanda olmamış hüzünsüz günlerinin peşinden koşan delinin biriydi, taassub ile gecesini seven biriydi. Deli işte, ne yapsa seversiniz!.. Anlamak yetmiyor dünyayı sadece. Bir de anlatmak gerek, anlatmaya da ilk kendinden başlamak en akıllıcası. Kabullenmeden dünyayı, bekleyemezsin başkasının da anlattıklarına inanmasını. Kabul ettim beynimdeki notaları, istediğim olmadı ama ben kabul ettim olduğu gibi o sözsüz melodiyi. Ruh anlıyor değil mi, o zaman ne gerek var sözlere. Anlattıysak kendimize melodi ile dünyayı, sözlerini bilmeye de gerek yok yalnızlığın.
Aaahhh şu bekleyiş... Hiç peşimi bırakmayacak yalnızlık, beynimden geçen sözsüz sancılarla gebe ruhum elbet çıkaracak yalnızlığı zamanı geldiğinde. Ama o bekleyiş yok mu, işte o bekleyiş beynime notaları saldı, özgürce çalınan melodiyi dinlememi istedi. Sessiz her taraf, ben de sessizim ama beynim kalabalık şimdi. Dediğimiz gibi olacak mı, düşündüğümüz zamanlardaki gibi filizlenecek mi beklemelerin sonrasında istediğimiz. Değecek mi yani bu beklemeye, bu sözsüz melodileri dinlemeye, böylesine yalnız, hüzünle kalınmış ruh alemlerine.
Şairin dediği yere gittim dün gece rüyamda, söylenmesi gereken herşeyi söyledim. Mümkündü, söyleyebildim. O kadar uzaktaydı ki yolları aklımda tutamadım, ne de olsa ilk gidişimdi ve ne de olsa düşlerimde idi. Şarkılarımı da söyledim hem de sözleri olmadan. Tek bir melodi ile anlattım ve herkes anladı. Herkes oradaydı ve herkes dinledi, anladı. Anlatılan ruhun derinliklerine işledi ve tüm ruhunu notalara dökebilenler dinledi. Bu melodiyi bugünlerde her yalnızlığımda dinliyorum artık ve hep de yalnızlık oluyor. Elden ne gelir. Dinlemeye devam, bekleyişler bitene kadar...
Gün değişirken, gündüz geceye dönerken farkedilen sadece ışığın kendisini geri çekmesi değildir aslında. Bir süreç vardır değişimin cereyanı sırasında. Sadece bakıldığında ışıksız kalmak denilebilir, küçük bir renk değişimi gibi sanki. Ama izlemeyi bilmek ışıksız kalmanın sürecindeki hezeyanın ne derece zor bir dönem olduğunun farkına varabilmektir. Bakmak ile görmek arasındaki fark denilen durum işte burdaki durum olur o zaman. Altında yatan nedenler olduğudur değişimi asıl kılan ve değişimi gerektiren. Yaşamak o kadar zor birşeydir ki bazısına bazen, kendini göremediğinde değişimin savurgan rüzgarının içerisinde, değişene ayak uydurmadığı bilincine kavuşur. Onun için değişmek, birşeylerden vazgeçmek gibidir ki demiştik ya altında nedenler yatar vazgeçmek gerekliliğinin. Nedenler bazen kendini aradığı yolların, yani kendisini ararken girdiği yolların belki de başkasına ait bahçeler olduğunu farketmesidir ve o bahçelerden kovulmadan çıkması gerektiğini anlamasıdır. Kimi kovulmadan çıkamaz o bahçelerden, yasak meyveleri yediği için belki de, belki de günahın tadına bir türlü doyamadığı için ayrılmak zor gelir. Ve hazin son, gitmek gerektiği yasak diyarlardan...
Işık bazen doğru yolu göstermek için karanlığa döner, değişimdir bu ışığı yol edinmiş birisi için. Artık karanlıkta yol almak ve o yolda yürüyebilmek için çaba harcamak zorundadır. Çabası sonuç verecektir ancak sabrının son noktalarına dek dayandığı sürece. Bazen çatlak sesler yol olur, o yoları aşındırır sonucunu görene dek. Sonuç yanlış da olsa bu değişime ayak uydurmasıdır onu yücelten, ona tecrübeler katan ve bin nasihatten daha öğretici olan. Gündüz düşleri ile yaşamamak gerek sonucu bilinen hayatlarda, uyandırılması gerek aklı başında olmayan rüyalardan. Ve gece olduğunda başlamak gerçek hayata...
Şimdi tam da gündüz geceyi çağırıyor, ışığını emanet etmiş güneşe terkederken rüyalarımızı. Ölümün sesleri gibi şiirini okuyor, son sözü ile bağlıyor rüyaları ve o gerçeğe yöneliyor, ölüm gibi gerçeğe. Dedik ya, o bitiş de bir süreç idi tüm hikayelerde sonu uzun uzadıya söylercesine. Gözüm ufuk çizgisindeki bitişte, son dans bu... Artık zaten karanlık, kapatmak gerek gözleri de ve gerçeği görmek sadece bir nefes karanlık çekerek onun için son nefes olurcasına içimize.
Sürdüğüm topraklar benim, şu anda koyu lacivert gecede beklediğim uslupsuz konuşan karanlığın tek şahidi de benim. Benim elimden alınanları elimle yerine koyacak, taze rüyalardan hüznü sağıp derinlerde saklanan varoluşumu bulacak. İnkara gerek yok, kaybeden bendim özümdeki ben olanı. Beni bir çerçevenin içinden alıp parçlarımı yalnızlık tarlalarında süren bendim. Bugün bakıyorum sadece, yerini unutmuş muyum diye hatırlamam için hergün ziyaret ediyorum kalp kapakçıklarımı. Dün bir rüyadan uyandım, rüyanın sözleri "bir zamanlar ben" olmuştu, çınlıyordu uyanır uyanmaz kulaklarımda. Durup durup o şarkıyı söyledim gün boyu acaba birisi sus artık der mi diye düşünmeden hiç. Hep söylerim şarkımı, yolumu bulduracaksa dilimden yolumun tarifinin sözlerini hiç düşürmem. Bazen yeter artık der zaman "yeter artık hepimiz anladık" der. Bunu bir ben anlamadım derim işte o zaman. Ve işte o zaman daha da bir üstüne düşerim hayatımdaki tüm öğretilerin. Öğrenmemişim belki dersler ne verecekse, ne alacaksam girdiğim sınavlardan, hiç birisini tam yapamamışım derim o zaman. O gün başka uzun sözlü şarkılar ezberlemek isterim ve sesini açarım sonuna kadar hayatın, ne söyleyeceksen söyle, ver artık şu sakladığın ne ise bir de bana ver derim. Hep yaptığını yapar, gün gibi aşikar sözcüklere bir bozuk anlam da kendi katar. Sanki ben hiç anlamlandırmamışım gibi, yaşam sözlükleri ansiklopedisinden çıkarmamışım gibi seviyeli hiç bir anlam, o da binlerce sözcüğe boğar beni. Bu boğulmalar gelip gider, yüklenirim akciğerlerime her kelimeyi tüm öz anlamlarıyla birlikte. Yettiği de olur beni silkelemeye, olmayan kendime getirmeye ama bitmez ki, bitmez hiç ki..
Kitaplar yazmak isterim, dokunduğum her örgüde bir de benden izler olsun isterim. O izleri yargılamadan kitaplarımda biriktirmek isterim. Nedeni aşikar.. Artık hissetmiyorum, duvar saatinin her tıklamasında geçen saniyenin hislerimde hazzı yok. İsterim ki bünyemin yapamadığı birikimlerim sanat ile yoğrulmuş eserlerde biriksin, her dokunduğum milisaniyede dahi bir parmak izim olsun. Hüzün saçtığımda savrulduğu her yer mantıkla boğulmuş beyinlerde bereketli topraklarca düşünce olsun. Ben varım şimdi. Yatağımda kendimi giderken bulduğum ben. Hissiyatını bedavaya harap etmiş ben. Hayırlı olsun hissiyatsız bedenim..
